Wsparcie przez Państwową Komisję wychowawców – praktyków w pracy z trudną młodzieżą, która nierzadko doświadczyła przemocy, było głównym celem uczestnictwa przedstawicieli Państwowej Komisji w XII Kongresie Kadry Zarządzającej z Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych. W placówkach tych obecnie przebywa ponad 4 tysiące nastolatków. Brak odpowiedniej pomocy zwiększa ryzyko dalszych zachowań aspołecznych, włącznie z przejściem od pozycji małoletniej ofiary do dorosłego sprawcy.

Państwową Komisję reprezentowała na Kongresie Justyna Kotowska (członek Państwowej Komisji), która przedstawiła uczestnikom wyniki badań oraz specyfikę pracy Państwowej Komisji. Kongres służył wymianie doświadczeń, prezentacji dobrych praktyk i omówienia najważniejszych problemów funkcjonowania placówek resocjalizacyjnych. Uczestnicy poruszali m. in. problem z dostępem do specjalistów – psychiatrów dzieci i młodzieży, psychologów, seksuologów, którzy są kluczowymi osobami w niesieniu pomocy młodzieży z trudną historią życiową. Temat jest zbieżny z rekomendacjami Państwowej Komisji dotyczącymi konieczności kształcenia kadry posiadającej wiedzę specjalną.

 

Opracowaniu konkretnych form wsparcia posłuży m.in. badanie ankietowe wśród kadry ośrodków, dotyczące doświadczeń i potrzeb podczas pracy z wymagającymi resocjalizacji nastolatkami z doświadczeniem wykorzystania seksualnego. Przygotowane przez Państwową Komisję ankiety dotyczą m.in. rodzaju trudności w pracy z takimi wychowankami i sposobu reagowania. Pytania obejmują też stosowane w placówkach metody zapobiegania wykorzystaniu seksualnemu i programy pracy oraz ocenę ich skuteczności, z rekomendacjami dobrych praktyk.

 

Młodzieżowe ośrodki wychowawcze przeznaczone są dla niedostosowanej społecznie młodzieży w wieku 13-18 lat (resocjalizacyjno-wychowawcze) oraz z lekką niepełnosprawnością intelektualną (resocjalizacyjno-rewalidacyjne). Do wszystkich ośrodków trafiają nieletni o różnym stopniu zdemoralizowania, poziomie agresji lub wymagający terapii uzależnień. W placówkach dla dziewcząt i koedukacyjnych przebywają również nieletnie w ciąży, a także matki z dziećmi. Nastolatkowie trafiają tam najczęściej z powodów: nierealizowania obowiązku nauki, naruszania zasad współżycia społecznego, zażywania środków psychoaktywnych, popełnienia czynów zabronionych, zachowań agresywnych, przemocowych i włóczęgostwa. U części z nich występują ryzykowne zachowania seksualne. Według raportu Najwyższej Izby Kontroli 30 do 60 proc. wychowanków w dorosłości ponownie wchodzi w konflikt z prawem. Młodzieżowe ośrodki wychowawcze stwarzają młodym ludziom w okresie dojrzewania i z zaburzeniami zachowania możliwość ukończenia szkoły i otrzymania pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Są one niejako ogniwem pomiędzy młodzieżowymi ośrodkami socjoterapii dla dzieci zagrożonych niedostosowaniem społecznym a zakładami poprawczymi.

 

Zgodnie z danymi Ośrodka Rozwoju Edukacji, w Polsce funkcjonuje ponad 90 młodzieżowych ośrodków wychowawczych dla chłopców, dziewcząt i koedukacyjnych. Przebywa w nich ponad 4300 wychowanków, z czego 2/3 stanowią chłopcy. Placówki prowadzone są przez organy publiczne (2/3) i niepubliczne (1/3). Nadzór nad nimi sprawuje Ośrodek Rozwoju Edukacji, w ramach systemu edukacji podlegają Ministerstwu Edukacji i Nauki.