„Ile kosztuje” cierpienie dziecka wykorzystanego seksualnie? – trzeci Raport Państwowej Komisji
Trzeci raport Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 to materiał, który próbuje odpowiedzieć w sposób szczególny na pytania dotyczące: zdrowotnych, społecznych oraz ekonomicznych kosztów, jakie ponoszą osoby, które w dzieciństwie doświadczyły przemocy seksualnej.
Jednym z wniosków opublikowanego w 2021 r. pierwszego Raportu Państwowej Komisji (PKDP) było zwrócenie uwagi na sporadyczne przyznawanie przez sądy odszkodowań/zadośćuczynień w sprawach karnych dotyczących przestępstwa wykorzystania seksualnego dziecka. Jednocześnie analiza spraw, w których sąd orzekł o roszczeniach kompensacyjnych wskazywała, że kwoty jakie przyznano skrzywdzonym były najczęściej bardzo niskie. To właśnie stało się impulsem do podjęcia przez PKDP badań jakościowych dotyczących odszkodowań, jakie przyznawane były w ostatnich latach przez sądy cywilne osobom, które w dzieciństwie zostały wykorzystane seksualnie. To pierwsze tego rodzaju badania przeprowadzone w Polsce.
Jak wskazano we wstępie do trzeciego Raportu: „Przemoc seksualna, nawet ta bezdotykowa, nie pozostaje bez śladu. Często powoduje spustoszenie w życiu osoby pokrzywdzonej i może bezpowrotnie zmienić jego cały bieg”. PKDP zaznacza też, że „Żadne pieniądze nie są w stanie zrekompensować złamanej linii życia. Żadna suma nie doprowadzi do wymazania wspomnień, które często po wielu latach wracają, sprawiając silny ból. Pomimo tego to właśnie środki finansowe są niezbędne, aby wspomóc dzieci i ich rodziny w redukowaniu szkód związanych z podobnym rodzajem molestowania”. Nie można w tym miejscu zapomnieć, że „Uzyskanie pieniężnego zadośćuczynienia stanowi ponadto bardzo ważny element ostatecznego wskazania odpowiedzialności, jaką powinien ponieść sprawca. To również istotny moment przywrócenia sprawiedliwości”.
Zagadnienie szeroko rozumianych „kosztów wykorzystania seksualnego dziecka” stanowi motyw przewodni trzeciego Raportu Państwowej Komisji. Jak wskazano, znalazły się w nim wyniki pogłębionych analiz, nadesłanych do PKDP akt zakończonych postępowań cywilnych, w których zasądzono osobie poszkodowanej szeroko rozumianą rekompensatę finansową. Materiały te w sposób bardzo dokładny zwracają z jednej strony uwagę na sytuację dziecka doznającego przemocy, a z drugiej wyraźnie pokazują, jakie konsekwencje w życiu jednostki powoduje przemoc seksualna. PKDP poszukiwała odpowiedzi na pytania dotyczące realnych kosztów finansowych, jakie ponosić musi, często przez całe życie, osoba wykorzystana seksualnie w dzieciństwie oraz jej bliscy. Państwowej Komisji udało się przedstawić w tym zakresie orientacyjny obraz, sugerujący konkretne kwoty. Chcąc poznać obecne możliwości w zakresie wsparcia finansowego oraz możliwości prawne dochodzenia przez pokrzywdzonego w dzieciństwie roszczeń o charakterze kompensacyjnym, PKDP dokonała rozeznania w zakresie dotychczasowego działania Funduszu Sprawiedliwości w zakresie pomocy osobom pokrzywdzonym w dzieciństwie przestępstwem o charakterze seksualnym.
W trzecim Raporcie Państwowa Komisja zdecydowała się ponadto zwrócić uwagę na dwa zjawiska dotyczące kosztów zdrowotnych wykorzystania seksualnego oraz aktualnych możliwości naprawienia szkody i zadośćuczynienia za krzywdy spowodowane przestępstwem. Tym samym w pierwszym rzędzie zwrócono uwagę na konkretne koszty i konsekwencje jakie ponoszą osoby wykorzystane seksualnie w dzieciństwie w obszarach: biologicznym, społecznym oraz psychicznym. W drugim rzędzie scharakteryzowano konkretne ścieżki dochodzenia finansowych środków o charakterze kompensacyjnym.
Zapraszamy do zapoznania się z treścią Raportu:
https://pkdp.gov.pl/wp-content/uploads/2024/01/raport-trzeci.pdf
