Zbyt mało miejsc na specjalizacji medycznej z seksuologii, wysokie koszty uzyskania specjalizacji psychoseksuologicznej (60 tys. zł.), niskie stawki dla biegłych sądowych – to główne przeszkody w  należytym  wsparciu wykorzystanych dzieci oraz terapii dla już ukaranych i potencjalnych sprawców. Bardzo istotne jest też to, aby specjalistyczna pomoc była szybka i łatwo dostępna w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Bez odpowiedniej liczby specjalistów jest to niemożliwe. Państwowa Komisja spotkała się z krajowymi konsultantami z dziedzin seksuologii, psychiatrii oraz psychiatrii dzieci i młodzieży.

 

Celem spotkania z konsultantami krajowymi była dyskusja nad rekomendacjami z Pierwszego Raportu Państwowej Komisji i szukanie rozwiązań, które pomogą je wprowadzić. Największym problemem jest znaczny niedobór biegłych psychiatrów i psychologów dziecięcych, szczególnie w zakresie ochrony praw dzieci podczas postępowań prokuratorskich i sądowych. Brakuje również wsparcia terapeutycznego zarówno dla poszkodowanych dzieci i nastolatków, jak i dla sprawców. Podczas spotkania omówiono następujące rekomendacje Państwowej Komisji:

• obligatoryjne opiniowanie seksuologiczne i psychiatryczne sprawców wykorzystania seksualnego dzieci,
• ujednolicenie standardów dotyczących kosztów uzyskania specjalizacji z seksuologii,
• włączenie potencjalnych sprawców przestępstw seksualnych do systemu profilaktyki,
• wprowadzenie oddziaływań terapeutycznych po odbyciu kary za przestępstwa seksualne wobec małoletnich.

W Polsce brakuje lekarzy seksuologów i psychoseksuologów przygotowanych do prowadzenia diagnozy i terapii osób pokrzywdzonych przestępstwem seksualnym. Ponadto, w systemie kształcenia medycznego jest zbyt mało miejsc na specjalizacji seksuologicznej w porównaniu z liczbą chętnych. Z kolei w kształceniu psychologicznym, z uwagi na wysokie koszty, sytuacja jest odwrotna. Dlatego też należałoby zabiegać o to, aby instytucje kształcenia specjalistycznego dofinansowały edukację w zakresie seksuologii.

 

W opinii prof. Zbigniewa Lew-Starowicza, w Polsce jest duże zapotrzebowanie na pomoc seksuologów, gdyż aż 42% społeczeństwa zmaga się z różnego rodzaju problemami natury seksuologicznej. Tymczasem następuje odpływ specjalistów z publicznej ochrony zdrowia na rzecz prywatnej. Powodem są duże różnice wynagrodzenia za wysokospecjalistyczną pracę oferowanego przez publiczne i prywatne podmioty.

 

Z powodu braku biegłych seksuologów sądowych dochodzi często do niekorzystnych dla pokrzywdzonych wyroków, gdyż sprawcy nie są obligatoryjnie diagnozowani pod kątem ewentualnych zaburzeń preferencji seksualnych. Z tego też powodu prawidłowa identyfikacja zaburzeń sprawców jest utrudniona, co poważnie wpływa na zapobieganie powtórnemu popełnienia przestępstwa. Ponadto, w sposób należyty nie są weryfikowane kompetencje kandydatów na biegłych sądowych, a ich wynagrodzenie jest zbyt niskie.

 

Konieczne jest również zwiększenie liczby placówek terapeutycznych dla sprawców przestępstw seksualnych, którzy po odbyciu kary mogliby kontynuować leczenie. W Polsce są obecnie jedynie dwa takie ośrodki. Zwiększenie liczby specjalistów jest w tym kontekście oczywiste.

Należałoby też zwiększyć  efektywność systemowej prewencji przestępstw wykorzystania seksualnego dzieci poprzez opracowanie i wdrażanie programów dla osób, które rozpoznają u siebie symptomy zaburzeń preferencji seksualnych. Warto odwołać się do praktykowanych w świecie rozwiązań np. uruchomić specjalistyczny telefon zaufania i zwiększyć dostępność odpowiednio przygotowanych terapeutów-seksuologów.

 

W spotkaniu 10 marca 2022 r. udział wzięli konsultanci krajowi dr n. med. Aleksandra Lewandowska (psychiatria dzieci i młodzieży), prof. Piotr Gałecki (psychiatria) oraz prof. dr hab. med. Zbigniew Lew-Starowicz (seksuologia). Ze strony Państwowej Komisji obecni byli: przewodniczący prof. Błażej Kmieciak, dr Hanna Elżanowska, Elżbieta Malicka, Agnieszka Rękas oraz Justyna Kotowska.
Konsultanci krajowi, między innymi, merytorycznie nadzorują szkolenia specjalizacyjne lekarzy oraz osób wykonujących inne zawody medyczne. Komisja postanowiła podejmować wraz z krajowymi konsultantami dalsze działania w celu zwiększenia skuteczności opisywanych rozwiązań.

 

W lutym Państwowa Komisja spotkała się z również przedstawicielami związków i stowarzyszeń psychologów i psychiatrów: https://pkdp.gov.pl/wsparcie-psychologiczne-dzieci-musi-byc-szybkie-i-latwo-dostepne-konsultacje-panstwowej-komisji-ze-srodowiskiem-psychologicznym/