Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, realizując swoje ustawowe uprawnienia, zapoznaje się z aktami postępowań karnych w sprawach o przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, o których mowa w rozdziale XXV Kodeksu karnego, popełnione na szkodę małoletniego poniżej lat 15.

 

Tylko w 2024 roku, w wyniku analizy spraw zakończonych prawomocnymi wyrokami, Państwowa Komisja skierowała do Prokuratora Generalnego 30 wniosków o wniesienie nadzwyczajnego środka zaskarżenia.

 

W zdecydowanej większości wnioski te dotyczyły zarzutów zaniechania przez Sąd orzeczenia obligatoryjnego środka karnego, o którym mowa w art. 41 § 1a k.k. (od dnia 1 października 2023 r. – art. 41 § 1a pkt 2 k.k.), w postaci zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi na czas określony albo dożywotnio.

 

W ten sposób oskarżeni, mimo uznania ich za winnych popełnienia przestępstwa przeciwko wolności seksualnej na szkodę dziecka, nie zostali objęci zakazem podjęcia szeroko pojętej działalności, w której mieliby nieograniczony kontakt z dziećmi.

 

Państwowa Komisja zwróciła uwagę, że we wszystkich sprawach objętych wnioskami do Prokuratora Generalnego o skierowanie kasacji, uprawomocnienie się wadliwych orzeczeń nastąpiło w I instancji, co jest jednoznaczne z tym, że oskarżyciel publiczny nie wnosił środka odwoławczego od wadliwie wydanego orzeczenia.

 

Uwagę zwrócił również fakt, że duża część wniosków skierowanych przez Państwową Komisję do Prokuratora Generalnego o wniesienie kasacji dotyczyła wyroków sądów I instancji, wydanych przy wykorzystaniu instytucji przewidzianych w Kodeksie postępowania karnego polegających na możliwości skazania sprawcy bez przeprowadzenia rozprawy albo po dobrowolnym poddaniu się przez niego karze (art. 335 k.p.k. oraz art. 387 k.p.k.).

 

W ocenie Państwowej Komisji, złożone w tym trybie wnioski nie zostały należycie sprawdzone w zakresie spełnienia wszystkich warunków formalnych.

 

Zgodnie z doświadczeniem Państwowej Komisji, przedstawione błędy nie miały niestety, charakteru incydentalnego. W związku z tym, Państwowa Komisja zwróciła się do Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego o rozważenie wydania wytycznych do podległych prokuratorów celem wyeliminowania nieprawidłowości wskazanych w wystąpieniu generalnym.

 

W piśmie do Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Państwowa Komisja podkreśliła szczególną rolę kar oraz środków karnych orzekanych w sprawach dotyczących przestępstw o charakterze seksualnym popełnianych wobec dzieci. Powinny być one nie tylko zgodne z prawem, ale również spełniać istotną funkcję prewencyjną i wychowawczą. Uniemożliwienie sprawcy, który dopuścił się seksualnego wykorzystania dziecka, podejmowania przez określony czas lub dożywotnio jakiejkolwiek działalności na rzecz małoletnich lub związanej z kontaktem z nimi, jest – w ocenie Państwowej Komisji, działaniem koniecznym, również w obszarze prewencji.