Prokurator Generalny podzielił zarzuty Państwowej Komisji dotyczące naruszenia prawnie chronionych interesów małoletniej pokrzywdzonej na skutek nieustanowienia dla małoletniej kuratora (od dnia 29 sierpnia 2023 r. – reprezentanta dziecka) w sytuacji, gdy uprawniona do reprezentacji matka małoletniej faktycznie nie działała na rzecz pokrzywdzonej w toczącym się postępowaniu. Sprawcą przestępstwa był wieloletni partner matki pokrzywdzonej. Matka małoletniej nie tylko nie wyraziła woli ścigania wskazywanego przez pokrzywdzoną sprawcy przestępstwa, z którym była związana emocjonalnie, ale odmówiła również nadania przymiotu wiarygodności twierdzeniom córki co do zdarzeń będących przedmiotem postępowania karnego.

 

Państwowa Komisja stoi na stanowisku, że przedstawiciel ustawowy przewidziany w art. 51 § 2 k.p.k. ani też osoba, pod której pieczą pozostaje małoletni pokrzywdzony, nie może wykonywać praw pokrzywdzonego w postępowaniu karnym, jeżeli o popełnienie przestępstwa na szkodę małoletniego oskarżona jest osoba najbliższa dla tego przedstawiciela ustawowego lub dla osoby sprawującej nad małoletnim pieczę. Sytuacja taka prowadziłaby bowiem do faktycznego pozbawienia małoletniego pokrzywdzonego jego praw, jeśli jego przedstawiciel kierowałby się związkiem uczuciowym z osobą najbliższą będącą oskarżonym i nie chciał podejmować działań przeciwko niej. W sprawie, w której wniesiona została kasacja, matka, reprezentując małoletnią córkę, musiała stanąć przed wyborem, czy działać procesowo przeciwko partnerowi, czy też zaniechać reprezentowania córki, ze szkodą dla jej interesów. W tej sytuacji, w ocenie Państwowej Komisji, nie jest dopuszczalne, aby matka małoletniej podejmowała za córkę decyzje procesowe, co do których istniało uzasadnione podejrzenie,  że podjęte mogły zostać nie z myślą o ochronie interesów córki, a z myślą o ochronie partnera, wskazanego jako sprawca przestępstwa. Zaniechanie wyznaczenia dla małoletniej pokrzywdzonej kuratora (od dnia 29 sierpnia 2023 r. – reprezentanta dziecka) uniemożliwiło pokrzywdzonej uzyskanie statusu strony w postępowaniu karnym i związanych z tym uprawnień, w tym m.in. inicjatywy dowodowej, uzyskania zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, jak i możliwości zaskarżenia wyroku. W sprawie doszło ponadto do naruszenia  art. 41 § 1a zd. 2 k.k. (od dnia 1 października 2023 r. – art. 41  § 1a pkt 2 k.k.) poprzez zaniechanie orzeczenia obligatoryjnego środka karnego w postaci zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi na czas określony albo dożywotnio. Orzeczenie powyższego środka karnego jest obligatoryjne w wypadku skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego.