Ponad połowa dzieci w wieku 7-12 lat aktywnie korzysta z przynajmniej jednego serwisu społecznościowego lub komunikatora dozwolonego od 13. roku życia. W zestawieniu najczęściej odwiedzanych domen przez osoby w wieku 7-14 lat znajduje się serwis pornograficzny – w grudniu odwiedziło go co trzecie dziecko w tym wieku.
To tylko część danych, których dostarcza raport “Internet dzieci”, rozpoczynający inicjatywę monitoringu obecności dzieci i młodzieży w Internecie, której współorganizatorem jest Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.
Premiera publikacji odbyła się 4 marca 2025 roku podczas konferencji w Sejmie RP. W wydarzeniu wzięli udział członkinie i członkowie Państwowej Komisji: Justyna Kotowska, Joanna Napierała, Konrad Ciesiołkiewicz oraz Marcin Bednarczyk, a także Dyrektorka Departamentu Edukacji i Prewencji – Weronika Jakubowska. W ramach konferencji odbyła się również dyskusja panelowa pt.: „Internet dzieci, nie rzeczy” z udziałem ekspertek i ekspertów: Justyny Kotowskiej – wiceprzewodniczącej Państwowej Komisji, Konrada Ciesiołkiewicza – członka Państwowej Komisji, Mirosława Wróblewskiego – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz Krzysztofa Mikulskiego – Prezesa PBI (Polskie Badania Internetu).
Wnioski płynące z raportu są alarmujące, bo wspomniane platformy przeznaczone są dla osób powyżej 13. a nawet 18. roku życia. Sytuacja wymaga pilnych interwencji.
Wśród serwisów społecznościowych najpopularniejszy jest TikTok, na którym dzieci spędzają też najwięcej czasu uruchamiając go wielokrotnie w ciągu dnia; mniej intensywnie wykorzystują Facebooka i Instagrama. Spośród komunikatorów najwięcej użytkowników mają Messenger i Whatsapp.
Wybrane dane z raportu:
1. Grupa wiekowa 7-12 lat:
- Z serwisów społecznościowych i komunikatorów dozwolonych od 13. roku życia aktywnie korzysta znacznie ponad połowa tej grupy wiekowej – aż 1,4 mln dzieci (58%).
- co trzecie dziecko (760 tys.) (32%) ma regularny dostęp do platformy TikTok, 24% (580 tys.) do Facebooka, zaś 12% (290 tys.) – do Instagrama.
- Dzieci powszechnie używają komunikatorów: 38% Messengera (900 tys.), a 31% Whatsappa (720 tys.).
- Najintensywniej korzystają z TikToka – aktywni użytkownicy tej platformy spędzają w aplikacji średnio 2 godziny i 11 minut dziennie i w większości przypadków uruchamiają ją kilkanaście lub kilkadziesiąt razy w ciągu dnia. Można szacować, że ponad dwie godziny dziennie na tej platformie spędza ponad 300 tys. dzieci.
2. Grupa wiekowa 7-14 lat:
- 85% z nich korzysta z Internetu (2,7 mln).
- Spośród nich 96% (2,6 mln) łączy się z siecią poprzez urządzenia mobilne.
- Najczęściej korzystają z platform społecznościowych i streamingowych.
- W serwisach społecznościowych spędzają ponad 2 godziny dziennie, zaś na platformach streamingowych blisko 2 godziny.
- Najczęściej wybieranymi kategoriami tematycznymi są: kultura i rozrywka, edukacja oraz erotyka.
- Z rozrywki – głównie gier oraz muzyki – korzysta 95 % internautów z tej grupy, podobny odsetek odwiedziło treści edukacyjne, zaś erotyczne – 51%.
- Do korzystania z serwisów erotycznych najczęściej wykorzystują urządzenia mobilne.
„Internet dzieci” to raport, dzięki któremu o sposobach konsumpcji treści cyfrowych przez dzieci nie trzeba dużej mówić przez pryzmat domysłów i intuicji, ale faktów. Badaczki z Gemiusa, PBI oraz Uniwersytetu Warszawskiego – Jadwiga Przewłocka i Aleksandra Załęska oraz dr Anna Miotk – przedstawiły dane pokazujące, jak najmłodsi korzystają w sieci. Magdalena Bigaj, Konrad Ciesiołkiewicz, Krzysztof Mikulski i Monika Rosa opisali konsekwencje, które rodzi obecność dzieci i młodzieży w sieci oraz zestaw rekomendacji i kierunków pilnych interwencji.
Wnioski z publikacji wskazują na konieczność zainicjowania konkretnych działań regulatorów rynku oraz instytucji dbających o ochronę dzieci i młodzieży przed przemocą, nadużyciami oraz wszelkimi formami uprzedmiotowienia – seksualnego i komercyjnego. Tak, aby skutecznie chronić małoletnich w świecie cyfrowym.
Organizatorami inicjatywy, poza Państwową Komisją, są Fundacja „Instytut Cyfrowego Obywatelstwa”, Polskie Badania Internetu oraz Gemius. Raportowi patronują Sejm RP oraz Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Twórcy raportu o inicjatywie „Internet dzieci”.
Niniejszy raport dostarcza niezbite dowody, które sprawiają, że od teraz nikt nie ma już podstaw, by twierdzić, że „dzieci w mediach społecznościowych nie ma” – komentuje Magdalena Bigaj, prezeska Fundacji „Instytut Cyfrowego Obywatelstwa” i dodaje: Publikacja ta rozpoczyna inicjatywę stałego monitoringu obecności dzieci i młodzieży w Internecie i stanowić będzie papierek lakmusowy społecznej odpowiedzialności firm, instytucji i każdego z nas. Dane te będziemy raportować cyklicznie, co pozwoli weryfikować skuteczność działań mających na celu ochronę dzieci i młodzieży.
Dr Konrad Ciesiołkiewicz, członek Państwowej Komisji, podkreśla, że wysokie prawdopodobieństwo doświadczenia przez dziecko krzywdzenia lub innych nadużyć w sieci, brak adekwatnych działań ochronnych ze strony dostawców treści i usług cyfrowych, ale także branży reklamy i marketingu, pozwala uznać tę sytuację za przemoc instytucjonalną. Wymaga ona podjęcia nadzwyczajnych działań zapewniających bezpieczne i przyjazne warunki do życia i rozwoju osób małoletnich, czyli niemalże 1/5 z nas.
Chciałbym, by nasze dane posłużyły do refleksji, aby wreszcie rozpocząć realne działania w celu mądrego kształtowania, uregulowania i egzekwowania zasad dostępu dzieci do serwisów i aplikacji internetowych. Aby dzięki temu najmłodsi użytkownicy sieci byli tam bezpieczni, chronieni i korzystali w swojej edukacji, rozwoju społecznym i obywatelskim z tego, co internet niesie dobrego. – dodaje Krzysztof Mikulski, prezes Polskich Badań Internetu.
To ważna inicjatywa, która ma szansę przełożyć się na realne działania. Wierzę, że troska o bezpieczeństwo młodych ludzi w cyfrowym świecie jest dziś nie tylko elementem społecznej odpowiedzialności, ale także obowiązkiem każdej firmy, która działa w branży mediów i nowych technologii. Jako aktywni uczestnicy tego ekosystemu mamy wpływ na to, w jakiej rzeczywistości będą dorastać nasze dzieci, a skoro tak, jesteśmy zobligowani dążyć do tego, aby „internet dzieci” był lepszym, bezpiecznym miejscem – konkluduje Marcin Pery, prezes Gemius.
Raport „Internet dzieci” – pobierz.
O raporcie:
Wnioski z publikacji „Internet dzieci. Raport z monitoringu obecności dzieci i młodzieży w Internecie.” zostały premierowo zaprezentowane w Sejmie RP, 4 marca 2025 r. Partnerami projektu są Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW a także Sejm RP. Raport powstał na podstawie danych z badania Mediapanel oraz panelu badawczego Gemius, reprezentatywnego dla populacji Polaków 7-75.